Σάββατο 1 Αυγούστου 2015

"Περίεργες συμπτώσεις" στις αγορές-Γερμανικός χρυσός


Γερμανοί, Ολλανδοί και Φινλανδοί "επαναπατρίζουν" τον χρυσό τους






Του Δημήτρη Ζάντζα

Μπορούν οι κινήσεις της Bundesbank να "αποκαλύψουν" τις πραγματικές προθέσεις του Βερολίνου για το μέλλον της Ευρωζώνης;

Σε ποιον βαθμό συνδέεται η "αιφνιδιαστική" γερμανική πρόταση περί ελληνικού τάιμ-άουτ από το κοινό ευρωπαϊκό νόμισμα με την από καιρό ειλημμένη απόφαση της Ομοσπονδιακής Τράπεζας της χώρας να συνεχίσει –και να ενισχύσει μάλιστα– το πρόγραμμα επαναπατρισμού των γερμανικών αποθεμάτων χρυσού;

Τα ερωτήματα αυτά έχουν αρχίσει να πυκνώνουν τελευταία, με αφορμή την κρίση στη σχέση της Ελλάδας με την Ευρωζώνη και την αναβίωση παλιότερων συζητήσεων επί των προτάσεων Βόλφγκανγκ Σόιμπλε και Καρλ Λάμερς για μια Ευρωζώνη δύο ταχυτήτων.

Προσεγγίζοντας τα παραπάνω ερωτήματα, όσοι δεν πιστεύουν σε "περίεργες συμπτώσεις" στις αγορές, αλλά, αντιθέτως, είναι της άποψης ότι "τίποτα δεν είναι τυχαίο" σε αυτές, ειδικά όταν πρόκειται για τέτοιου είδους κινήσεις εκ μέρους μεγάλων κεντρικών τραπεζών, θα πρέπει απαραιτήτως να εντάξουν στην ευρύτερη εικόνα όσο περισσότερα κομμάτια του "παζλ" γίνεται. Και, έχοντας κατά νου τα σχέδια περί "Ευρωζώνης δύο ταχυτήτων" που έχουν ακουστεί στο παρελθόν, τα κομμάτια αυτά, εν προκειμένω, δεν είναι άλλα από τις αντίστοιχες κινήσεις της Ολλανδίας και τα υπό εξέταση σχέδια της Φινλανδίας.

Γερμανικός χρυσός

Η απόφαση της Γερμανίας –που διαθέτει τα δεύτερα μεγαλύτερα αποθέματα χρυσού διεθνώς μετά τις ΗΠΑ– να ξεκινήσει πρόγραμμα επαναπατρισμού έγινε γνωστή τον Ιανουάριο του 2013. Ο αρχικός της σχεδιασμός προέβλεπε ότι σταδιακά μέχρι το 2020 θα έφερνε εντός συνόρων το 50% των αποθεμάτων της, όταν το ποσοστό αυτό στα τέλη του 2012 ήταν μόλις 31%. Αυτό αντιστοιχεί σε μια μετακίνηση της τάξης των 674 τόνων, εκ των οποίων 300 θα μεταφερθούν από τη Νέα Υόρκη και 374 από το Παρίσι.

Φέτος τον Ιανουάριο (για την ακρίβεια, στις 20 Ιανουαρίου), με επίσημη ανακοίνωσή της η Bundesbank επιβεβαίωσε ότι το πρόγραμμα επαναπατρισμού όχι μόνο συνεχίζεται –από το 2013 έχουν μεταφερθεί στη Φρανκφούρτη 67 τόνοι χρυσού από το Παρίσι και 90 τόνοι από τη Νέα Υόρκη–, αλλά και ενισχύεται, με επαναπατρισμό μεγαλύτερων ποσοτήτων από αυτούς που προέβλεπε ο αρχικός σχεδιασμός.

Σε κάθε ευκαιρία, στελέχη της διοίκησης της Bundesbank, όταν ερωτώνται σχετικά, αρκούνται να σχολιάζουν ότι ο επαναπατρισμός στοχεύει αφενός στο να ενισχύσει την εμπιστοσύνη στο εσωτερικό, ως προς την "επιμελή" επιτήρηση των γερμανικών αποθεμάτων, αφετέρου στο να ενισχύσει την εμπιστοσύνη απέναντι στο κοινό ευρωπαϊκό νόμισμα...

Ολλανδία - Φινλανδία

Κινούμενη "διακριτικά", η Ολλανδία αιφνιδίασε τον Νοέμβριο του 2014, όταν ανακοίνωσε ότι είχε επαναπατρίσει 122,5 τόνους χρυσού από τη Νέα Υόρκη στο Άμστερνταμ. Η ποσότητα αυτή, που με τις τότε τιμές είχε αξία 5 δισ. δολαρίων, αντιστοιχούσε στο 20% των συνολικών αποθεμάτων χρυσού της χώρας, ανεβάζοντας εν μία νυκτί στο 31% το ποσοστό των αποθεμάτων που φυλάσσονται εντός συνόρων. Ένα ποσοστό επίσης κοντά στο 31% εκτιμάται ότι απομένει στη Νέα Υόρκη, ενώ τα υπόλοιπα αποθέματα μοιράζονται μεταξύ Λονδίνου και Οτάβας. Η αιτιολόγηση της ολλανδικής Κεντρικής Τράπεζας –που ευθέως άφηνε ανοιχτό το ενδεχόμενο για νέες τέτοιες κινήσεις– ήταν ότι στόχευε στο να ενισχύσει την εμπιστοσύνη ως προς την ικανότητα της χώρας να διαχειρίζεται κρίσεις.

Η Φινλανδία, αν και δεν έχει ανακοινώσει επισήμως τις προθέσεις της, όλο και πιο συχνά το τελευταίο διάστημα εμφανίζεται να εξετάζει το ενδεχόμενο επαναπατρισμού μέρους των δικών της αποθεμάτων, εκ των οποίων μόνο το 4% φυλάσσεται εντός συνόρων. Το μεγαλύτερο μέρος τους (51%) βρίσκεται στο Λονδίνο, το 20% στη Σουηδία, το 17% στις ΗΠΑ και το 7% στην Ελβετία. Και η αφορμή για την εκ νέου "πυροδότηση" σεναρίων ως προς τις προθέσεις της Φινλανδίας δεν είναι άλλη από τη στάση που κράτησε απέναντι στην Ελλάδα, και συγκεκριμένα στη γερμανική πρόταση περί τάιμ-άουτ της τελευταίας από το ευρώ.

Κάποιες απαντήσεις θα δοθούν (ότ)αν γίνει γνωστό ποιοι είναι οι πελάτες της Bank of England που απέσυραν 351 τόνους χρυσού από το Λονδίνο στη διάρκεια του 2014. Μερίδα του ξένου Τύπου, πάντως, προεξοφλεί ότι μεταξύ αυτών θα βρίσκεται και η Φινλανδία…

Το παράδειγμα της Γαλλίας

Οι κινήσεις επαναπατρισμού των αποθεμάτων χρυσού στο παρελθόν έχουν σημαδέψει εξαιρετικά κρίσιμες στιγμές της οικονομικής και πολιτικής ιστορίας μεταπολεμικά. Η Γαλλία του Ντε Γκολ είχε προκαλέσει τη μεγαλύτερη "ρωγμή" στο μεταπολεμικό σύστημα σταθερής σχέσης χρυσού-δολαρίου όταν, στα τέλη της δεκαετίας του '60, είχε επιμείνει σε δύο στόχους, την επιστροφή των αποθεμάτων της από τις ΗΠΑ και την ανταλλαγή των δολαριακών αποθεμάτων της με χρυσό από τις ΗΠΑ.

Η πίεση αυτή είχε τότε καταλήξει στην οριστική "ρήξη" του ισχυρότερου μεταπολεμικού θεμελίου ανοικοδόμησης της Ευρώπης, της σταθερής σχέσης χρυσού/δολαρίου. Όπως είναι γνωστό, τον Αύγουστο του 1971 ο Αμερικανός πρόεδρος, Ρίτσαρντ Νίξον, ανακοίνωσε το τέλος της νομισματικής βάσης της συμφωνίας του Μπρέτον Γούντς. Το τι ακολούθησε είναι επίσης γνωστό και, κατά πολλούς αναλυτές, η απόφαση του Αυγούστου του 1971 αποτελεί τη στιγμή γονιμοποίησης της κρίσης που, με διαφορετικούς σπασμούς, είναι ανοιχτή μέχρι σήμερα.



Η διακοπή της σχέσης χρυσού-δολαρίου και του τέλους του Μπρέτον Γουντς οδήγησε στον τετραπλασιασμό της τιμής του πετρελαίου και στην κατακόρυφη άνοδο του πληθωρισμού στη δεκαετία του '70, που, για να συγκρατηθεί και να ελεγχθεί, χρειάστηκε ο τετραπλασιασμός των αμερικανικών επιτοκίων στις αρχές της δεκαετίας του '80, με όλες τις αναταραχές σε νομισματικό και χρηματιστηριακό επίπεδο που ακολούθησαν.

* Αναδημοσίευση από την εφημερίδα "Κεφάλαιο" της 25ης Ιουλίου

.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Γράψε το σχόλιό σου, με ονομ/μο και Mail .-